Палата томонидан “Электрон тижорат орқали дори воситалари ва тиббий буюмларни, уларни сақлаш ва етказиб бериш талаблари ҳамда реализация қилиш ва етказиб бериш тартибини тасдиқлаш тўғрисида”ги Қарори лойиҳаси ўрганилди

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 19 июндаги “Бизнеснинг қонуний манфаатлари давлат томонидан муҳофаза қилиниши ва тадбиркорлик фаолиятини янада ривожлантириш тизимини тубдан такомиллаштиришга доир чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-5087-сонли Фармонининг 5-бандига асосан Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси томонидан меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларининг тадбиркорлик фаолиятига таъсирини баҳолаш тўғрисидаги хулосани бериш бўйича ваколатли орган сифатида бир қатор норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари ўрганилди.

Мисол учун, Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Электрон тижорат орқали дори воситалари ва тиббий буюмларни, уларни сақлаш ва етказиб бериш талаблари ҳамда реализация қилиш ва етказиб бериш тартибини тасдиқлаш тўғрисида”ги Қарори лойиҳаси ўрганилиб, ушбу лойиҳа юзасидан қуйидаги тавсияларни ўз ичига олган Хулоса берилди:

1. Лойиҳа иловасининг 10-бандида ушбу Тартибда қўлланилган асосий тушунчалар келтирилган.

Аммо, унда “ахборот воситачиси” тушунчасига таъриф келтирилмаган.

Электрон тижорат орқали дори воситаларини ва тиббий буюмларни реализация қилиш ва етказиб беришда кимлар ахборот воситачиси бўлиши мумкинлигини лойиҳада аниқ белгилаб ўтиш мақсадга мувофиқлигини инобатга олиб, ушбу бандда “ахборот воситачиси” тушунчасига таъриф берилиши тавсия этилди.

2. Шунингдек, лойиҳа иловасининг 3-боби “Электрон тижорат субъектлари” деб номланиб, унда фақатгина электрон тижорат иштирокчиси бўлган сотувчининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари белгиланган.

“Электрон тижорат тўғрисида”ги Қонун талабларидан келиб чиқиб, ушбу бобда ахборот воситачиси ва харидорнинг ҳам ҳуқуқ ва мажбуриятларини белгилаб ўтиш тавсия этилди.

3. Лойиҳа иловасининг 15-бандига кўра, “Электрон тижорат субъектлари, электрон ҳужжатлар ва электрон хабарларни айирбошлаш учун тегишли ахборот тизимларини бошқаришни аниқ ташкил этишни таъминлаб шартнома асосида ахборот воситачиси хизматларидан фойдаланишлари мумкин”, - деб белгиланган.

Лойиҳа иловасининг 11-бандига кўра, ахборот воситачиси ҳам электрон тижорат субъекти ҳисобланади ва унинг шартнома асосида ўз хизматларидан фойдаланиши мантиққа зиддир.

Шу боис, лойиҳа иловасининг 15-бандидаги “Электрон тижорат субъектлари” жумласини “Электрон тижорат иштирокчилари” жумласига ўзгартириш тавсия этилди.

4. Лойиҳа иловасининг бешинчи боби “Шартнома тузиш тартиби”, деб номланган.

Ушбу бобда шартнома тузиш тартиби билан бир қаторда шартнома шартлари, шунингдек шартноманинг мажбурий шартлари ҳам назарда тутилган.

Юқоридагиларни инобатга олиб, ушбу боб номини “Шартнома шартлари ва шартномани тузиш тартиби”, деб ўзгартириш тавсия этилади.

5. Лойиҳа иловасининг 38, 40-бандларида “Брак қилинган” жумлалари қўлланилган.

Аммо, ўзбек тили луғатида ва юридик тил қоидаларида бундай жумла учрамайди.

Шу сабабли, лойиҳадаги “Брак қилинган” жумлаларини “Яроқсиз ҳолатга келган” жумлаларига ўзгартириш тавсия этилди.

6. Лойиҳа иловасининг 44-бандига кўра, “Маҳсулотни сақлаш зоналарида барча фаолият, жумладан яроқлилик муддати ўтган маҳсулотлар билан иш олиб бориш бўйича ёзма йўриқномалар ва ҳисоботлар (баённомалар)  бўлиши лозим. Ушбу йўриқномалар ва ҳисоботлар (баённомалар) сақлаш жараёнларини аниқ ва равшан таснифлаши, материаллар, дори воситалари ҳаракатини ва маҳсулотни чақириб олиш зарурати юзага келган холда ташкилот доирасидаги маълумотларни акс эттириши лозим”, - деб белгиланган.

Лекин, лойиҳада ушбу йўриқномалар ва ҳисоботлар (баённомалар) ким томонидан тузилиши ва уларни кимлар тасдиқлаши назарда тутилмаган.

Лойиҳа иловасида ушбу масалани аниқ белгилаб ўтиш тавсия этилди.

7. Лойиҳа иловасининг 60-бандига кўра, “Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги дори воситалари ва тиббий буюмларни улгуржи ва чакана реализация қилиш ҳамда уларни ишлаб чиқариш, фармацевтика фаолиятини амалга ошириш учун тегишли лицензияга эга бўлган ташкилотлар ушбу тартиб талабларига риоя этилишини назорат қилиш лицензия берувчи органга юкланади”, - деб белгиланган.

Аммо, ушбу бандда мазкур тартиб талабларига риоя этилишини назорат қилиш қандай тартибда амалга оширилиши назарда тутилмаган.

Шу боис, лойиҳа иловасининг 60-бандини “риоя этилишини” жумласидан кейин “қонунда белгиланган тартибда” жумласи билан тўлдириш тавсия этилди.

Ушбу Хулосани беришда, энг аввало, ишбилармонлик муҳитига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган нормаларни меъёрий-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасида назарда тутилмаслиги, лойиҳада ўзаро номувофиқликлар ҳамда тушунилиши аниқ бўлмаган мавҳум ҳолатлар бўлишига йўл қўймаслик назарда тутилди.

Палата томонидан берилган ушбу тавсияларнинг барчаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан инобатга олинган ҳолда, лойиҳа қайта ишланиб, Палата билан келишилди.

Шу ўринда алоҳида таъкидлаш лозимки, бу каби норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини ўрганиш ва уларга Хулоса бериш орқали Савдо-саноат палатаси Республика бизнес ҳамжамиятининг қонуний манфаатларини ҳимоя қилишга ўз ҳиссасини қўшиб келмоқда.