Ўзбекистон Республикасининг “Ноширлик фаолияти тўғрисида”ги Қонун мазмун ва моҳияти
Қонуннинг мақсади – ноширлик фаолияти соҳасидаги муносабатларини тартибга солишдан иборат.
Ушбу Қонун 7-боб ва 34-моддадан иборат.
Мазкур Қонунда қуйидаги тушунчалар қўлланилган.
адад – ноширлик маҳсулотининг тайёрланган нусҳалари сони;
нашр – моддий жисмда матн ва тасвир қайд этилган, таҳририй-ноширлик жиҳатдан ишлов берилган, ноширлик маҳсулотини тайёрлаш учун мўлжалланган ахборот;
ноширлик маҳсулоти – чоп этиш матбаачилик технологияларини ва визуаллаштирувчи дастурий-технологик воситаларини қўллаш йўли билан нашрга мувофиқ тайёрланган маҳсулот;
ноширлик фаолияти – нашрларни тайёрлашга ва чиқаришга қаратилган ташкилий, ижодий, ишлаб чиқариш чора-тадбирлари ҳамда бошқа чора-тадбирлар мажмуи.
Нашрга тайёрланган қўлёзмаларни ва материалларни цензурадан ўтказишга йўл қўйилмайди.
Фуқароларнинг шаъни ва қадр-қимматига ёки ишчанлик обрўсига путур етказувчи, мазмунига кўра уларнинг шахсий ҳаётига аралашув деб қаралиши мумкин бўлган нашрларни ҳамда ноширлик маҳсулотини чиқариш ва тарқатиш таъқиқланади.
Ноширлик фаолияти соҳаси Вазирлар Маҳкамаси ва Президент администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги томонидан тартибга солинади.
Ноширлик фаолиятининг асосий йўналишлари қуйидагилардан иборат:
норматив-ҳуқуқий базани такомиллаштириш;
ушбу соҳада давлат-хусусий шерикликни ривожлантириш;
илмий тадқиқотларни ташкил этиш ва ривожлантириш;
кадрларни тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш;
ноширлик соҳасига инвестицияларни жалб қилиш учун қулай шарт-шароитлар яратиш;
ноширлик фаолиятини давлат томонидан қўллаб-қувватлашни амалга ошириш;
ноширлик хизматлари бозорида тадбиркорлик субъектлари учун тенг имкониятлар яратиш;
ноширлик фаолиятини амалга оширишнинг талаблари ва шартларига риоя этилишини қонунчиликка мувофиқ назорат қилиш;
халқаро ҳамкорликни ривожлантириш.
Ноширлик фаолиятининг субъектлари қуйидагилардан иборат:
- нашриёт;
- тайёрловчи;
- буюртмачи;
- тарқатувчи.
Қуйидаги ҳолларда хабардор қилиш тартиб-таомилларидан ўтиш талаб этилмайди:
давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари, марказий муассасалар, судлар, прокуратура органлари томонидан расмий материаллар, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўпламларини ҳамда бошқа ҳужжатларни нашр этишда;
республика аҳамиятга эга бўлган нодавлат ва нотижорат ташкилотлари, шунингдек ташкилотлар, таълим ва илмий муассасалар томонидан ўз фаолияти учун зарур бўлган, оммавий равишда тарқатиш ёки қўлёзма ҳуқуқи асосида кўпайтириш учун мўлжалланмаган материалларни нашр этишда;
оммавий ахборот воситалари ушбу оммавий ахборот воситаларининг таҳририятлари томонидан чоп этилганда.
Ноширлик маҳсулотлари тарқатувчи томонидан шартномалар асосида тарқатилади.
Ноширлик маҳсулотини тарқатишга фақат буюртмачи ёки нашриёт ёхуд улар ваколат берган шахс мазкур маҳсулотнинг чиқарилишига рухсат берганидан кейин йўл қўйилади.
Ноширлик фаолияти субъектлари чет эл инвесторлари билан биргаликда ноширлик-матбаа корхоналарини ва китоб савдоси корхоналарини ташкил этиш мумкин.
Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.
09.12.2021
09:42