Жамоатчилик экспертизаси ўтказилган яна бир норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси хусусида

“Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси тўғрисида”ги Қонуннинг 22-моддасида белгиланган Савдо-саноат палатасининг қонун ижодкорлиги соҳасидаги ваколатларини амалга оширган ҳолда, Палата томонидан қонунчилик ҳужжатлари лойиҳалари юзасидан Жамоатчилик экспертизалари ўтказилиб, уларнинг тадбиркорлик фаолиятига таъсирини баҳолаган ҳолда, салбий ҳамда ижобий характердаги Хулосалар бериб келинмоқда.

Хусусан, жорий йилнинг ўтган даври мобайнида 787 та норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси Палата томонидан кўриб чиқилиб, Жамоатчилик экспертизаси хулосалари берилди.

Мисол учун, Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш соҳасига замонавий ахборот технологияларини кенг жорий этиш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Қарори (ID-53269) лойиҳаси  жамоатчилик экспертизасидан  ўтказилиб, у юзасидан қуйидагича Жамоатчилик экспертизаси хулосаси берилди:

1. Лойиҳа 6-бандига кўра, “Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, Тошкент шаҳар ҳокимлиги ва вилоятлар ҳокимликлари аҳолининг норозилигига олиб келмаган ҳамда атроф-муҳитга зарар етказмаган ҳолда 2-иловада кўрсатилган йўл-патруль хизмати масканларини барпо этишда, масканларга туташ ва атрофидаги ер майдонларни ажратиш чораларини кўрсин”.

Бироқ, лойиҳа муаллифи томонидан лойиҳа 2-иловасида кўрсатилган ерларнинг бўш ер участкаси эканлиги ёки бошқа бир субъектга тегишлилиги бўйича маълумотлар тақдим этилмаган.

Шуни инобатга олиш лозимки, таклиф этилаётган тартиб амалиётда лойиҳа 2-иловасида кўрсатилган ер участкалари бошқа юридик ва жисмоний шахсларга тегишли бўлган ҳолларда юқоридаги норма бундай ерларнинг асоссиз, ноқонуний олиб қўйилишига сабаб бўлиши мумкин.

Бундан ташқари, Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 16 ноябрдаги 911-сон қарори билан тасдиқланган Ер участкалари олиб қўйилиши ва олиб қўйилаётган ер участкасида жойлашган кўчмас мулк объектлари мулкдорларига компенсация бериш тартиби тўғрисидаги низом 2-банди учинчи хатбошисига мувофиқ:

“давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун ер участкаларини олиб қўйиш — ушбу турда ер участкасини олиб қўйишга фақат қуйидаги мақсадларда йўл қўйилади:

мудофаа ва давлат хавфсизлиги, муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар эҳтиёжлари, эркин иқтисодий зоналарни ташкил қилиш ва уларнинг фаолият юритиши учун ерларни бериш;

халқаро шартномалардан келиб чиқадиган мажбуриятларни бажариш;

фойдали қазилмалар конларини аниқлаш ва қазиб чиқариш;

автомобиль йўллари ва темир йўллар, аэропортлар, аэродромлар, аэронавигация объектлари ва авиатехника марказлари, темир йўл транспорти объектлари, кўприклар, метрополитенлар, туннеллар, энергетика тизими объектлари ва электр узатиш тармоқлари, алоқа тармоқлари, космик фаолият объектлари, магистрал қувурлар, муҳандислик-коммуникация тармоқларини қуриш (реконструкция қилиш);

аҳоли пунктлари бош режаларини Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари ҳисобига объектлар қуриш қисмида ижро этиш, шунингдек, қонунлар ва Ўзбекистон Республикаси Президенти қарорларида тўғридан-тўғри назарда тутилган бошқа ҳоллар;”.

Яъни, ушбу низомда давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун ер участкаларини олиб қўйиш мумкин бўлган ҳолатлар кўрсатиб ўтилган бўлиб, унда лойиҳа
6-бандида назарда тутилган ҳолат белгиланмаган.

Шу боис, лойиҳа 6-бандини чиқариб ташлаш лозим.

2. Лойиҳа 2-иловаси билан Йўл-патруль хизмати стационар постларни босқичма-босқич ташкил этиш рўйҳати тасдиқланмоқда.

Яъни, ушбу билан янги йўл-патруль хизмати стационар постларини ташкил этиш назарда тутилмоқда.

Таъкидлаш лозимки, Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев 2017 йил 22 декабрь куни Парламентга йўллаган Мурожаатномасида “бу каби постлар одамларнинг ҳаракатини чеклаши, шунингдек, иқтисодиёт ҳамда ички ва ташқи туризмнинг ривожланишига салбий таъсир кўрсатиши”ни таъкидлаган ҳамда “вилоятлар чегарасидаги барча йўл-патрул постларини тугатиш, патрул хизмати стационар постлари сонини кескин камайтириш лозимлиги”ни маълум қилган эди.

Шу билан бирга, лойиҳа муаллифи томонидан Тушунтириш хатида ушбу лойиҳанинг қабул қилиниши транспорт воситаларини тўсиқсиз ҳаракатланишини таъминлаш, йўлларда тирбандлигини олдини олишга хизмат қилиши маълум қилинган.

Бироқ, янги йўл-патруль хизмати стационар постларини ташкил этилиши амалда транспорт воситаларининг эркин ҳаракатланишига ортиқча тўсиқлар яратилишига, шунингдек йўлларда тирбандлик ҳоллари ошишига олиб келади.

Бу эса, ўз навбатида, нафақат ҳайдовчилар учун турли мураккабликларни келтириб чиқариши, балки республика логистика соҳасига ҳам салбий таъсир кўрсатиши мумкин.

Шу сабабли, “Яшил” ва “Қизил” йўлак тамойилини амалда мавжуд йўл-патруль хизмати стационар постларида жорий этиш мақсадга мувофиқ саналади.

Юқорилагиларни инобатга олган ҳолда, лойиҳадан йўл-патруль хизмати стационар постларини ташкил этишга доир нормаларни чиқариб ташлаш лозим.

ССП Матбуот хизмати