Жамоатчилик экспертизаси ўтказилган норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси хусусида

“Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси тўғрисида”ги Қонуннинг 22-моддасида белгиланган Савдо-саноат палатасининг қонун ижодкорлиги соҳасидаги ваколатларини амалга оширган ҳолда, Палата томонидан қонунчилик ҳужжатлари лойиҳалари юзасидан Жамоатчилик экспертизалари ўтказилиб, уларнинг тадбиркорлик фаолиятига таъсирини баҳолаган ҳолда, салбий ҳамда ижобий характердаги Хулосалар бериб келинмоқда.

Хусусан, жорий йилнинг ўтган даври мобайнида 872 та норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси Палата томонидан кўриб чиқилиб, Жамоатчилик экспертизаси хулосалари берилди.

Мисол учун, Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган Вазирлар Маҳкамасининг “Қишлоқ хўжалиги экинлари уруғчилигига оид норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни такомиллаштириш тўғрисида”ги Қарори лойиҳаси  жамоатчилик экспертизасидан  ўтказилиб, у юзасидан қуйидагича Жамоатчилик экспертизаси хулосаси берилди:

1.Лойиҳанинг 1-иловасига кўра, суперэлита, элита ва кейинги авлодларга мансуб уруғлик пахта ва бошоқли дон экинларини етиштириш ҳуқуқига эга бўлиш учун хўжаликлар ўртасида танлов ўтказиш тартибини белгилаш назарда тутилган.

Аммо, унда танловни ўтказишнинг мураккаблашган тартиби белгиланган бўлиб, шу орқали тадбиркорлик субъектлари оғирроқ ҳуқуқий ҳолатга тушиб қолиши мумкин.

Хусусан, ушбу илованинг 11-бандида “Уруғчиликни ривожлантириш маркази тизимидаги Пахта ва ғалланинг янги, истиқболли навларини дастлабки кўпайтирувчи ва районлашган навларнинг бирламчи уруғчилиги билан шуғулланувчи элита уруғчилик  хўжаликлари танловда иштирок этмасдан, суперэлита ва элита уруғлик пахта ҳамда ғалла етиштириш ҳуқуқига эга бўлади”, - деб белгиланган.

Бунда, Уруғчиликни ривожлантириш маркази тизимидаги хўжаликларга тўғридан-тўғри енгилликларни бериш назарда тутилган. Бу эса, ушбу соҳадаги бошқа тадбиркорлик субъектларини қийин ҳуқуқий вазиятга солиб қўйиши мумкин.

Шу боис, мазкур танловни ўтказишда барча уруғчилик хўжаликлари учун тенг бўлган имкониятларни назарда тутиш тавсия этилади.

2.Лойиҳа 1-иловасининг 21-бандида танлов иштирокчиларини баҳолаш кўрсаткичлари келтирилган. Аммо, ушбу кўрсаткичлар орасида иштирокчиларни баҳолашга алоқаси бўлмаган ортиқча ва кераксиз шартлар назарда тутилган.

Шу боис, 1-илованинг 21-бандидан “г”, “д”, “е”, “ж”, “з”, “и” кичик бандларни чиқариб ташлаш тавсия этилади.

3.Шунингдек, лойиҳанинг 1-иловасида танловда иштирок этиш учун тадбиркорлик субъектлари томонидан тақдим этиладиган ҳужжатлар рўйхати ҳамда танлов ўтказиш натижаларидан норози бўлган тақдирда, шикоят қилиш тартиби назарда тутилмаган.

Бу эса, амалиётда турли тушунмовчилик ва ноаниқликларни келтириб чиқариши мумкин.

Шу сабабли, мазкур масалаларни аниқ белгилаш тавсия этилади.

4.Лойиҳанинг 4-иловасида қишлоқ хўжалиги экинларининг уруғлик учун экилган майдонларида апробация ўтказиш тартиби белгиланган.

“Уруғчилик тўғрисида”ги Қонуннинг 3-моддасига кўра, “апробация — ўсимликларнинг генетик (нав) жиҳатдан софлигини, зараркунандалар билан зарарланган-зарарланмаганлигини, касалликларга чалинган-чалинмаганлигини ва экиш учун мўлжалланган уруғликларнинг умумий ҳолатини аниқлаш учун далада ўтказиладиган текширув”дир.

Яъни, бу текширувни ўтказиш тартиби фақатгина ўсимликлар ҳолатини текширилиши билан боғлиқ бўлиши шарт.

Аммо, мазкур иловада ўсимликлар ҳолатини текшириш билан боғлиқ бўлмаган бошқа нормалар ҳам назарда тутилган.

Хусусан, ушбу илованинг 2-боби 15-16-бандлари, 17-бандининг “д”, “е”, “ж”, “з”кичик бандлари, 8-параграфи, 4-боби 75-бандида апробация ўтказиш билан боғлиқ бўлмаган ортиқча нормалар белгиланган.

Шу боис, мазкур нормаларни лойиҳанинг 4-иловасидан чиқариб ташлаш тавсия этилади.

5.Лойиҳанинг 5-6-иловаларига кўра, уруғлик пахта ва донни қабул қилиш, тайёрлаш, дорилаш, сақлаш, тарқатиш билан боғлиқ бўлган нормаларни белгилаш назарда тутилган.

Аммо, мазкур масалаларни тавсиявий характерда (айнан Вазирлар Маҳкамаси қарори билан тасдиқлаш эмас, балки йўриқнома тарзида) ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқ бўлар эди. Хусусан, амалиётда
“Ўзпахтасаноат” АЖ томонидан 2011 йилда ишлаб чиқилган Пахта қабул қилиш ва сақлаш бўйича Йўриқнома мавжуд.

Бу борадаги фаолият давом этмоқда.

ССП Ахборот хизмати