Жамоатчилик экспертизаси ўтказилган яна бир норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси хусусида

“Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси тўғрисида”ги Қонуннинг 22-моддасида белгиланган Савдо-саноат палатасининг қонун ижодкорлиги соҳасидаги ваколатларини амалга оширган ҳолда, Палата томонидан қонунчилик ҳужжатлари лойиҳалари юзасидан Жамоатчилик экспертизалари ўтказилиб, уларнинг тадбиркорлик фаолиятига таъсирини баҳолаган ҳолда, салбий ҳамда ижобий характердаги Хулосалар бериб келинмоқда.

Хусусан, жорий йилнинг ўтган даври мобайнида 623 та норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси Палата томонидан кўриб чиқилиб, Жамоатчилик экспертизаси хулосалари берилди.

Мисол учун, Хоразм вилояти ҳокимияти томонидан ишлаб чиқилган Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Хоразм вилоятининг иқлим шароитидан келиб чиқиб, ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар рақобатбардошлигини ошириш ва турларини кўпайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарори (ID-21174) лойиҳаси  жамоатчилик экспертизасидан  ўтказилиб, у юзасидан қуйидагича Жамоатчилик экспертизаси хулосаси берилди:

1. Лойиҳа 2-бандига кўра:

“Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги, Хоразм вилоят ҳокимлиги билан биргаликда вилоятда замонавий иссиқхоналар ташкил қилишдан тортиб, қишлоқ хўжалик маҳсулотларини ички ва ташқи бозорларга йўналтиришгача бўлган барча ҳужжатлаштириш ва амалий ишларига кўмаклашиш юзасидан “Хоразм иссиқхоналар” уюшмасини (кейинги ўринларда – уюшма деб юритилади) ташкил қилсин.

Ташкил қилинадиган уюшма фаолияти юзасидан “низом” ишлаб чиқиб тасдиқласин.

Қуйидагилар уюшманинг асосий вазифалари қилиб белгилансин:

Бунда, лойиҳа билан  “Хоразм иссиқхоналар” уюшмасини яъни нодавлат нотижорат ташкилотини ташкил этиш, унинг асосий вазифаларини белгилаб бериш, шунингдек уюшма фаолияти юзасидан “низом” ишлаб чиқиб тасдиқлаш назарда тутилмоқда.

Таъкидлаш лозимки, “Нодавлат нотижорат ташкилотлари тўғрисида”ги Қонуннинг 4-моддасига кўра, “Давлат органлари ҳамда улар мансабдор шахсларининг нодавлат нотижорат ташкилоти фаолиятига аралашишига, худди шунингдек нодавлат нотижорат ташкилотининг давлат органлари ҳамда улар мансабдор шахсларининг фаолиятига аралашишига йўл қўйилмайди”.

Шунингдек, мазкур Қонуннинг 15-моддасига мувофиқ Нодавлат нотижорат ташкилоти унинг муассислари (аъзолари) қарори асосида қонун ҳужжатларига мувофиқ тузилади. 17-моддада эса нодавлат нотижорат ташкилот вазифалари унинг уставида белгиланиши кўрсатиб ўтилган.

Бунда, нодавлат нотижорат ташкилотини ташкил этиш ҳамда унинг асосий вазифаларини белгилаб бериш учун Ҳукумат қарори қабул қилишга эҳтиёж йўқ.

Юқоридагилардан келиб чиқиб, лойиҳа 2-бандини чиқариб ташлаш лозим.

1. Лойиҳа 4-бандига кўра:

“Давергеодезкадастр” қўмитаси, Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, Сув хўжалиги вазирлиги, Қурилиш вазирлиги, Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги, Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги, Молия вазирлиги, Хоразм вилояти ҳокимлиги билан биргаликда:

Хива шаҳрида “Armada development and investment Khorezm” МЧЖ шаклидаги хорижий корхонага 100,0 млн. долларидан кам бўлмаган миқдорда тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни киритиш шарти билан (Туристик комплекс ташкил қилиш учун) Хива шаҳри “Лолазор” маҳалласи ҳудудидаги жами 193,8 гектар ер майдонининг 49 йил узоқ муддатли ижарага беришга, шундан 57,1 гектар экин ер (50 балл бонитетидан юқори бўлган) майдонларида 5 юлдузли туристик комплекс қурилишларига рухсат бериш;

Рухсат берилаётган 57,1 гектар экин ер майдон учун Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 25 майдаги 146-сонли қарорига асосан экин ер майдони ўрнига тенг қийматли янги ерларни ўзлаштириш учун ҳисобланадиган компенсация пулини истисно тариқасида ундирилмасдан ажратиш;

Хива шаҳрида “Misong” МЧЖ шаклидаги хорижий корхонага 100,0 млн. долларидан кам бўлмаган миқдорда тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни жалб килган ҳолда Хива шаҳри “Сангар” маҳалласи ҳудудидаги жами 22,6 гектар ер майдони ажратилиб, Хива сити кўнгил очар масканлар ва кўп қаватли уйлар қурилишига рухсат берилишини ва ер майдони ажратиш юзасидан Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсин”.

Юқорида кўрсатиб ўтилган компанияларга тўғридан-тўғри ер берилишини белгилаш, шунингдек экин ер майдонини компенсация пулини ундирмасдан ажратиш шаклида енгиллик бериш ушбу субъектларни бошқа тадбиркорларга нисбатан афзал ҳолатга қўяди.

“Рақобат тўғрисида”ги Қонун 12-моддасига мувофиқ давлат бошқаруви органлари ва маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг айрим хўжалик юритувчи субъектларга уларни товар ёки молия бозорида фаолият кўрсатаётган бошқа хўжалик юритувчи субъектларга нисбатан афзал ҳолатга қўядиган имтиёзлар, преференциялар ва енгилликларни асоссиз равишда бериши тақиқланади.

Шунингдек, таъкидлаш лозимки, тадбиркорлик субъектларига ерни тўғридан-тўғри бериш коррупция ва суиистеъмоллик ҳолатларига шароит яратиб бериши аниқ.

Юқоридагиларни инобатга олган ҳолда, лойиҳа 4-бандини чиқариб ташлаш лозим.

1. Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 22 мартдаги 242-сон қарори Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Регламенти 30-банди биринчи хатбошисига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Президенти, Вазирлар Маҳкамасининг норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари лойиҳалари лойиҳани ишлаб чиқувчи ташкилотлар томонидан Ўзбекистон Республикаси Ягона интерактив давлат хизматлари порталига белгиланган тартибда жамоатчилик муҳокамаси ўтказилиши учун жойлаштирилади.

Бироқ, лойиҳа жамоатчилик муҳокамаси ўтказилиши учун Ягона интерактив давлат хизматлари порталига жойлаштирилмаган.

Юқоридагилардан келиб чиқиб, шунингдек лойиҳа юзасидан жамоатчилик фикрини ўрганиш мақсадида лойиҳани жамоатчилик муҳокамаси ўтказилиши учун Ягона интерактив давлат хизматлари порталига жойлаштириш лозим.